Mayıs ayında neler değişecek?

1 Mayıs itibarıyla Almanya’da evli çiftler soyadlarını daha özgürce belirleyebilecekler. Artık çift soyadı (örneğin, Müller-Schmidt) her iki eş tarafından da ortak soyadı olarak kullanılabilecek. Bu soyadları ister tireyle ayrılmış şekilde, ister bitişik şekilde yazmak mümkün olacak. Ayrıca, ebeveynler çocuklarına her iki soyadlarını içeren çift soyadı verebilecek. Boşanmış ya da üvey çocuklar, annelerinin ya da babalarının soyadı değişikliğini benimseyebilecek. Reşit çocuklar da anne veya babalarının soyadı arasında geçiş yapabilecek.

KİMLİK İÇİN DİJİTAL FOTOĞRAF ZORUNLULUĞU
Mayıs ayından itibaren Almanya’da kimlik kartı veya pasaport başvurularında basılı vesikalık fotoğraf kabul edilmeyecek. Başvurular için dijital formatta fotoğraf sunulması gerekecek. Ancak, temmuz ayı sonuna kadar bir geçiş süreci uygulanacak.

EVE KİMLİK TESLİMİ
Kimliklerle ilgili diğer bir yenilik 2 Mayıs’tan itibaren yürürlüğe girdi. Buna göre vatandaşlar yeni kimlik belgelerini almak için artık belediyeye gitmek zorunda kalmayacak. Alman Postası İşletmesi (Deutsche Post), pasaport ve kimlik kartı gibi belgeleri doğrudan vatandaşın evine teslim edecek. Bu hizmet için başvuru sırasında 15 Euro ücret alınacak. Teslimat yalnızca şahsa yapılacak ve kimlik ibrazı zorunlu olacak.

MAYIS AYINDAKİ RESMİ TATİLLER
Önceki güne 1 Mayıs İşçi Bayramı denk gelirken, 08.05.2025 sadece başkent Berlin’de yaşayanlar için resmi tatil günü. Çünkü bu gün Nazi rejiminden kurtuluşun ve İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinin 80. yıl dönümü dolayısıyla Berlin’de resmi tatil ilan edildi. Ayrıca 29 Mayıs, Perşembe ise Almanya genelinde dini bir bayram olan “Christi Himmelfahrt” (Hz. İsa’nın Göğe Yükselişi) günü olarak kutlanacak. Tatil günlerini köprü günü olarak uygulamalarıyla uzatmak da mümkün.

SKYPE KAPANIYOR
Dünya bilişim devi Amerikalı Microsoft şirketi, 5 Mayıs itibarıyla popüler görüntülü konuşma uygulaması Skype’ı tamamen devre dışı bırakacağını duyurdu. Kullanıcılar, bu tarihe kadar ücretsiz olarak Microsoft Teams’e geçiş yapabilecek. Şirketin bundan sonra odağını Teams uygulamasına yönlendireceği bildirildi.

BİYOLOJİK ATIKTA YENİ KURALLAR
1 Mayıs itibarıyla biyolojik atıkların içindeki yabancı madde oranı en fazla yüzde 3 olabilecek. Plastik, taş, cam, seramik ve metal gibi atıklar biyolojik çöpe karışırsa çöp toplama ekipleri bu atıkları almayabilecek. Denetimler, yapay zekâ destekli sistemler, tarayıcılar ve görsel kontrollerle yapılacak.

WHATSAPP ESKİ TELEFONLARDA ARTIK ÇALIŞMAYACAK
Whatsapp eski telefonlarda artık çalışmayacak
5 Mayıs’tan itibaren Whatsapp, sadece iOS 15.1 ve üstü ya da Android 5.0 ve üstü işletim sistemlerini kullanan cihazlarda çalışacak. Bu sürümlerin altındaki cihazlar artık desteklenmeyecek.

BUNU BİLİYOR MUSUNUZ?
SENTETİK KİMLİKLERİN HAMMADDESİ: VERİ İHLALLERİ
Geçen haftaki yazımda, Alman polisinin sanal alemde cirit adan siber dolandırıcılara ilişkin uyarılara yer vermiştim. Özellikle sahte kimliklerle yapılan sahtekarlıklar hem sınır tanımıyor hem de her geçen gün farklı boyutlara ulaşıyor. Siber suçluların, kimliklerini gizlemek için giderek daha fazla “sentetik kimlikler” kullandıklarına değinmiş, dolandırıcılık ve kimlik uzmanlarının, uluslararası düzeyde büyüyen bir trend haline gelen sentetik kimliklerin ne
ne olduğunu ve hammaddesinin nereden beslendiğine açıklık getireceğim.

VERİ SIZINTILARINA DİKKAT!
Peki, sentetik kimlik tam olarak nedir? Uzmanlara göre, suçlular genellikle sahte kimlikleri gerçek bilgilerle harmanlıyor: Gerçek kredi kartı numaraları, posta adresleri, e-posta hesapları ve telefon numaraları gibi bilgiler, ABD’de sıklıkla çalınan sosyal güvenlik numaralarıyla birlikte kullanılıyor. Bu veriler genellikle veri sızıntılarından elde edilip karanlık ağda satılıyor.

YAPAY ZEKA KULLANILIYOR
Bunun dışında suçluların sahte kimlik edinmesinin iki yöntemi daha bulunuyor: Münihli siber güvenlik uzmanı Martin Kreuzer, “Özellikle yapay zekâ ile üretilmiş, tamamen kurgusal, yüzde 100 sahte kimlikler var” diyor. Üçüncü yöntem ise “farklı gerçek kimliklerin dijital olarak parçalara ayrılıp birleştirilmesi.” Sonuç her durumda aynı: Failleri tespit etmek zorlaşıyor. Özellikle koronavirüs pandemisinden bu yana çevrim içi dolandırıcılık ve siber suçlar düzenli bir şekilde artıyor.

ÇALINAN GERÇEK KİMLİKLER RİSKLİ
Siber uzmanları, geçmişte birçok suçlunun tamamen çalınmış kimlikleri kullandığını belirtiyorlar ve “Ancak artık çok daha fazla sentetik kimlik görüyoruz. Bu kimlikler, çevrim içi mağazalarda müşteri hesabı açmaktan kredi kartı başvurusuna kadar birçok alanda kullanılıyor” diye uyarılıyorlar. Çalınmış bir kimlik, mağdurun durumu fark etmesi açısından suçlular için risk teşkil ettiğine işaret eden uzmanlar, bankacılıkta bu kimliklerin genellikle para aklama amacıyla kullanılan sahte hesaplar oluşturmak için kullanıldığını belirtiyorlar. Çünkü bu hesapların arkasında gerçek bir kişi olmadığı için şüphe de doğmuyor genellikle.

SAHTE MÜŞTERİLER CİRİT ATIYOR
Suçlular için en cazip alanlardan biri çevrim içi (online) alışveriş dolandırıcılığı. Çeşitli şekillerde gerçekleştirilen kimlik sahtekârlığı, çevrim içi ticaretteki en yaygın dolandırıcılık türlerinden biri olarak kabul ediliyor ve hatta uzmanlar CRIF tarafından yapılan bir araştırmaya atıfta bulunuyorlar. Buna göre, Alman e-ticaret firmalarının yüzde 92’si daha önce en az bir kez sahte ya da başkasına ait kimlikle yapılan siparişlerle karşılaştı. Suçlular, örneğin çalınan verilerle fatura karşılığı alışveriş yapıp ürünleri paket istasyonlarına ya da boş dairelere yönlendiriyor. Çoğu zaman yalnızca birkaç gerçek veri, örneğin ad ve doğum tarihi ya da ele geçirilmiş giriş bilgileri, sahte bir kimliğin oluşturulması için yeterli olabiliyor. Online mağazalar için müşteri kimliklerini doğrulamak ve dolandırıcıları ayıklamak artık çok daha maliyetli ve zahmetli olması siber dolandırıcılar için bir fırsat sunuyor.

SİBER SUÇLARIN GİRİŞ KAPISI
Siber güvenlik uzmanı Martin Kreuzer, çevrim içi alışveriş dolandırıcılığın bireysel kullanıcıları kapsayan siber sigorta alanında en fazla hasar oluşturan suç türü olduğu uyarısında bulunuyor. Kreuzer, “Siber suçlarda kimlik hırsızlığı ve buna bağlı dolandırıcılık yöntemleri, suç dünyasına giriş seviyesi gibi işliyor. Yeni başlayanlar burada deneme yapıyor ve genellikle daha profesyonel örgütlerden rehberlik ve araç satın alıyorlar.”
Yapay zekâ sayesinde otomatik oltalama e-postaları gibi yöntemler daha verimli hâle getirilebiliyor. “Yapay zekâ yeni zararlı yazılımlar üretmek için de kullanılabiliyor” diyor Kreuzer. Bu da gelecekte hasar sıklığının artacağı anlamına geliyor. Dolandırıcı müşterilerden zarar gören firmalar için sonuç iflasa kadar gidebiliyor. Özellikle mali sıkıntıdaki şirketler için siber saldırılar son darbeyi vurabiliyor.

MİLYARLARCA EURO ZARAR
Siber suçların neden olduğu zararların tam boyutu bilinmiyor, ancak tahminler milyarlarca Euro seviyesinde ve bu trend artış eğiliminde. Polis ve adli makamlar ise suçun çevrim içi işlenip işlenmediğini çoğunlukla istatistiklerde ayırmıyor. Perakende sektöründe çevrim içi dolandırıcılık oranı ise yaklaşık yüzde 3 seviyesinde tahmin ediliyor. CRIF araştırmasına göre, Alman online mağazalarının yüzde 43’ü dolandırıcılıktan kaynaklı zararlarının 10 bih ila 100 bin Euro arasında olduğunu bildirirken, yüzde 20’den fazlası 100 bin Euro‘yu aşan zararlarla karşı karşıya kaldı.

KİMLİK DOĞRULAMA ETKİLİ BİR YÖNTEM
Siber suçlar söz konusu olduğunda ulusal sınırlar bulanıklaşıyor; zira failler çoğunlukla suçu işledikleri ülkede yaşamıyor. Giesecke+Devrient CEO’su ve Bitkom Başkanı Ralf Wintergerst, “Kimlik doğrulama ve kimlik tespiti için uluslararası geçerli bir standart yok” diyor ve sözlerine şu açıklamayı ekliyor: “Her ülke kendi küçük çözümünü üretmeye çalışıyor ama bunlar uluslararası düzeyde çoğu zaman uyumsuz oluyor. Ancak finansal akışlar uluslararası düzeyde. Avrupa Birliği içinde dahi ortak bir standardın belirlenmesi zor, uluslararası düzeyde ise daha da karmaşık.”