Neandertal ve insan yüzü neden birbirinden farklı? İhtimaller oldukça şaşırtıcı

Neandertaller ve modern insanlar arasındaki yüz hatlarındaki bu farklılıkların nedenleri henüz tam olarak anlaşılamadı. Bu bilinmeyenler, Almanya'nın Leipzig şehrindeki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'ndeki araştırmacıları, yüz şekillerinin moleküler ve hücresel düzeyde nasıl evrimleştiğini araştırmaya yöneltti.

Araştırmacılar, Journal of Human Evolution dergisinde yayınlanan çalışmalarında Neandertal, şempanze ve modern insan kafataslarını karşılaştırdı. Çalışmada, Neandertallerin ve insanların doğumdan itibaren belirgin farklılıklar gösterdiği ve insanların kuzenlerine göre büyümeyi çok daha erken yaşta bıraktığı tespit edildi.

ADAPTASYON HİPOTEZİ

Discover Magazine'in aktardığına göre, insanlar ve Neandertal akrabaları arasındaki farklılıkları açıklamanın bir yolu, türlerin zaman içinde çevrelerine uyum sağlamak için nasıl evrimleştiğini incelemek. Bazı araştırmalar, Neandertal yüzlerinin Kuzey Avrupa'nın soğuk iklimine uyum sağlayacak şekilde geliştiğini ileri sürüyor. Örneğin, daha geniş burun kanalları, soğuk ve kuru havayı ısıtıp nemlendirmelerine yardımcı olarak daha yüksek enerji ihtiyaçlarını desteklemiş olabilir.

Başka bir teori ise Neandertallerin ön dişlerini sık sık alet olarak kullandığını ve bu durumun yüzlerini çenelerindeki artan baskıya daha uygun hale getirecek şekilde şekillendirmiş olabileceğini öne sürüyor.

Ancak, bu tür teorileri modern insanlara (Homo sapiens) uygulayarak bizim benzersiz kafatası ve yüz şeklimizi açıklamak biraz daha karmaşık. Pişirme yöntemlerinin geliştirilmesiyle çiğneme sistemimiz üzerindeki yükün azalması, yüz hatlarımızdaki kademeli küçülmeyi açıklayabilirken, bazı araştırmacılar insan yüzlerindeki genetik çeşitliliğin, sosyal etkileşimlerde önemli rol oynayan bireysel kimlik ve tanınma ihtiyacından kaynaklandığını belirtiyor.

NEANDERTALLER ERGENLİK SONRASINDA DA BÜYÜMEYE DEVAM ETTİ

Bu yüz farklılıklarının kökenine daha derinlemesine inmek için Max Planck Enstitüsü'ndeki ekip, insan, şempanze ve Neandertallerde yüzlerin doğumdan yetişkinliğe kadar nasıl değiştiğini inceledi. Hem büyük ölçekli (makroskopik) hem de küçük ölçekli (mikroskopik) teknikler kullanılarak kemik hücresel aktivitesi analiz edildi. Daha uzak bir akraba tür olan şempanzeler, Neandertaller ve Homo sapiens arasındaki evrimsel ilişkinin, özellikle orta yüzlerinin nasıl geliştiğinin anlaşılmasına yardımcı oldu.

Max Planck Enstitüsü'nden çalışmanın başyazarı Alexandra Schuh, yaptığı basın açıklamasında, "Bulgularımız, özellikle büyümenin son aşamalarında meydana gelen bir değişikliğin daha küçük yüzlere yol açtığını gösteriyor. Daha uzun süre büyümeye devam eden Neandertaller ve şempanzelerle karşılaştırıldığında, insan yüzündeki büyüme ergenlik döneminde daha erken sona eriyor ve bu da daha küçük bir yetişkin yüzüyle sonuçlanıyor" dedi.

MODERN HOMO SAPİENS'E EVRİM

İlginç bir şekilde, çalışmada farklı coğrafi bölgelerden (Grönland İnuitleri, Batı Avrupa ve Güney Afrika) alınan günümüz insan örnekleri arasında, beslenme alışkanlıkları ve ataları çok farklı olmasına rağmen yüz büyümesinde çok az farklılık bulundu. Bu durum, çevresel faktörlerin insan büyümesinde daha önce düşünüldüğü kadar etkili olmayabileceğini ve bunun yerine, belirli bir genetik yapının bireysel özelliklerin gelişimini yönlendirebileceğini düşündürüyor.

Schuh, basın açıklamasında, "Temel gelişimsel değişikliklerin belirlenmesi, insan evrimi boyunca türe özgü özelliklerin nasıl ortaya çıktığını anlamamıza yardımcı oluyor" dedi.

Homo sapiens esas olarak artan beyin büyüklüğü ile tanımlanıyor. Kafataslarımız, yüzün daha dik bir konuma gelmesine neden olan bu farklı şekilli beyne uyum sağlamak zorundaydı. Bu durum, eklemli konuşmaya ve yaşamın ilk iki yılında dilin yutağa inmesine olanak tanıyarak karmaşık seslerin üretilmesini mümkün kıldı. Bu gelişim, hayatta kalmamızda ve iletişim becerilerimizde kritik bir rol oynadı ve bugüne kadar gelmemize katkıda bulundu.